Là cửa ngõ của Việt Nam và các nước ASEAN với miền Tây Nam Trung Quốc; với vị trí “cầu nối” giữa các địa phương nằm trong tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với các địa phương của Trung Quốc, cùng với việc đẩy mạnh phát triển kinh tế, công tác đối ngoại của thành phố Lào Cai trong những năm qua ngày càng hoàn thiện và phát triển, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế nhanh, bền vững và ngày càng đáp ứng với xu thế hội nhập hiện nay.

Sau hơn 20 năm mở cửa thông thương, các hoạt động hợp tác hữu nghị giữa hai tỉnh Lào Cai – Việt Nam và Vân Nam – Trung Quốc và hai huyện thành phố Lào Cai - Hà Khẩu đã đạt những thành quả tốt đẹp, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội của hai bên. Với chủ trương đẩy mạnh giao lưu hợp tác toàn diện về kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch, văn hóa, cũng như giữ gìn trật tự an ninh vùng biên giới, nhiều chương trình hợp tác phát triển đã được ký kết. Các hoạt động đối ngoại có sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng trên các mặt đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước, đối ngoại nhân dân, nhiều chương trình hợp tác phát triển đã được ký kết. Quan hệ hợp tác và giao lưu giữa thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai (Việt Nam) với huyện Hà Khẩu, Vân Nam - Trung Quốc không ngừng được tăng cường, mở rộng, thông qua đó hai bên cùng nhau tuyên truyền, giáo dục nhân dân chấp hành nghiêm các văn bản về quản lý, bảo vệ biên giới mà hai nước đã ký, cùng nhau xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Giai đoạn 2011-2016, hoạt động đối ngoại giữa thành phố Lào Cai với huyện Hà Khẩu đã thực hiện đúng chủ trương, đ­ường lối đối ngoại của Đảng và Nhà n­ước, chất lượng và hiệu quả của hoạt động đối ngoại ngày càng được nâng cao; mối quan hệ hợp tác hữu nghị với các địa phương thuộc các tỉnh Tây Nam (Trung Quốc); đặc biệt phát triển toàn diện với các địa phương thuộc châu Hồng Hà - tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) trên mọi lĩnh vực tiếp tục được tăng cường và hợp tác; cùng thực hiện mục tiêu xây dựng biên giới hòa bình, ổn định và phát triển, tăng cường mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa thành phố Lào Cai - tỉnh Lào Cai (Việt Nam) và huyện Hà Khẩu - tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), góp phần củng cố, tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc và các nước khác.

Đặc biệt, trong lộ trình xây dựng thành phố anh hùng, Một trong Năm nhiệm vụ đột phá trong Đề án xây dựng thành phố anh hùng đó là “Phát triển khu kinh tế cửa khẩu, từng bước xây dựng đô thị văn minh, hiện đại” với mục tiêu cơ bản hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu kinh tế cửa khẩu, khu đô thị mới Lào Cai - Cam Đường, đáp ứng vai trò cầu nối đặc biệt quan trọng trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Để đạt được nhiệm vụ này, thành phố Lào Cai tăng cường mở rộng, nâng cao chất lượng đối ngoại trong nước và nước ngoài, đặc biệt với huyện Hà Khẩu - Trung Quốc. Duy trì, nâng cao chất lượng hội đàm định kỳ, tích cực triển khai thực hiện các nội dung hợp tác trên các lĩnh vực quản lý cửa khẩu, thương mại, du lịch, tư pháp, giáo dục, y tế, thể thao, quản lý biên giới nhất là đơn giản hoá thủ tục xuất nhập cảnh; nâng cao tốc độ thông quan cửa khẩu…Từ hiệu quả của công tác này, đã góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội - an ninh quốc phòng của thành phố, nổi bật là: Tổng kim ngạch xuất khẩu tăng từ 358,94 triệu USD năm 2006 lên 1 tỷ USD vào năm 2013; đặc biệt năm 2010, thành phố Lào Cai được Hiệp hội Hữu nghị đối ngoại nhân dân Trung Quốc bầu chọn là thành phố hợp tác hữu nghị với Trung Quốc. Trong hơn 20 năm mở cửa thông thương, hai bên thành phố Lào Cai - tỉnh Lào Cai - Việt Nam và huyện Hà khẩu – tỉnh Vân Nam - Trung Quốc đã tổ chức 16 lần hội đàm, đánh giá những kết quả đạt được, đồng thời đưa ra những nội dung giao lưu hợp tác trên các lĩnh vực Kinh tế, Văn hóa - xã hội , Giáo dục, Y tế, Lao động việc làm và Du lịch; lĩnh vực Tư pháp, quản lý biên giới, cửa khẩu; cùng thống nhất các nội dung hợp tác như hai bên cũng tăng cường thúc đẩy các nội dung quản lý đô thị, xây dựng đô thị dọc biên giới sông Hồng và sông Nậm Thi sáng - xanh - sạch - đẹp; việc quảng bá hoạt động Hội chợ thương mại kinh tế Việt - Trung, Trung - Việt; hơp tác phòng chống ma túy HIV/AIDS và kiểm soát dịch bệnh qua biên giới…

Trên cơ sở nội dung ký kết giữa thành phố Lào Cai và huyện Hà Khẩu, các nội dung hợp tác được nâng lên một tầm cao, công tác đối ngoại nhân dân được đẩy mạnh, phát triển toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu, trên tất cả các lĩnh vực. Cụ thể đối với lĩnh vực giáo dục, qua 4 lần hội đàm về công tác giáo dục giữa thành phố Lào Cai - tỉnh Lào Cai - Việt Nam và huyện Hà Khẩu - tỉnh Vân Nam - Trung Quốc. Ngành giáo dục thành phố Lào Cai đã chỉ đạo các trường tổ chức được 109 buổi với trên 11 nghìn lượt học sinh về nâng cao nhận thức của cán bộ giáo viên học sinh và các bậc cha mẹ học sinh về tình hữu nghị hợp tác của hai nước nói chung, thành phố Lào Cai và huyện Hà Khẩu nói riêng từ đó đã góp phần tô thắm thêm tình cảm láng giềng hữu nghị hợp tác giữa hai bên; đối với lĩnh vực Y tế thành phố Lào Cai và huyện Hà Khẩu đã tổ chức 20 lần hội đàm về công tác y tế qua biên giới. Hai bên cùng trao đổi kết quả phối hợp giao lưu hợp tác công tác y tế qua biên giới trong thời gian qua về các nội dung: Kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm khu vực biên giới như sốt rét, sốt xuất huyết; phát hiện người nhiễm HIV qua biên giới; Công tác tuyên truyền hiến máu nhân đạo; tuyên truyền chính sách về y tế cho nhân dân khu vực biên giới; phối hợp triển khai các hoạt động tuyên truyền nhân ngày “Thế giới phòng chống HIVAIDS”, trao đổi về vấn đề thành lập các đoàn tham dự các hoạt động tại hai bên, tiếp tục tăng cường quan hệ giao lưu hợp tác qua biên giới và tạo điều kiện cho các ngành, các cơ quan chuyên môn trao đổi học tập kinh nghiệm về lĩnh vực y tế tại cộng đồng…

Trong lĩnh vực Du lịch: Hội thảo phát triển du lịch giữa thành phố Lào Cai và huyện Hà Khẩu đã thống nhất một số nội dung hợp tác đưa vào biên bản ghi nhớ đó là: Tăng cường tuyên truyền, xúc tiến, quảng bá, thông tin liên lạc, giới thiệu chương trình tua tuyến du lịch biên giới, nội địa, quốc tế. Khai thác tiềm năng lợi thế du lịch của hai địa phương. Phối hợp xây dựng tài liệu tuyên truyền quảng bá du lịch. Hai bên tăng cường xây dựng sản phẩm thương hiệu du lịch, đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch, khai thác các điểm du lịch và xây dựng các dự án đầu tư nhà hàng, khách sạn. Hai bên tăng cường các hoạt động giao lưu và hợp tác về văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao giữa hai địa phương gắn với phát triển dự án du lịch, thúc đẩy đào tạo nâng cao kiến thức kỹ năng cho hướng dẫn viên du lịch, phối hợp với các sở, ban ngành kiểm tra, giám sát các hoạt động du lịch, thống nhất mức giá các dịch vụ du lịch, nâng cao chất lượng du lịch, tổ chức đoàn cán bộ thăm quan, học tập các điểm du lịch, các mô hình hoạt động du lịch có hiệu quả của mỗi bên.

Trong hội đàm về công tác Tuyên giáo giữa thành phố Lào Cai với huyện Hà Khẩu: Ban tuyên giáo hai bên thống nhất phát huy ưu thế vốn có, tăng cường tình hữu nghị nhân dân, đặc biệt là kỷ niệm 10 năm kết nghĩa “Thành phố hữu nghị Quốc tế”, thông qua các hoạt động văn hóa thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước. Tăng cường hiểu biết lẫn nhau, thúc đẩy tình hữu nghị nhân dân thông qua các hoạt động giao lưu thi đấu các môn thể thao… Trong lĩnh vực Tư pháp: Thực hiện Chương trình đối ngoại của thành ủy Lào Cai, Tòa án nhân dân thành phố Lào Cai và Tòa án nhân dân huyện Hà Khẩu đã tổ chức Hội đàm lần thứ XIV (Vào ngày 11/8/2017) Hai bên đã ký biên bản ghi nhớ với những nội dung: Đánh giá kết quả thực hiện tốt những nội dung hội đàm lần thứ XIII; thông báo tình hình thụ lý và giải quyết các vụ án dân sự, hình sự có sự tham gia của công dân hai nước. Hai bên thống nhất nếu có vụ án cần tống đạt thì thực hiện thủ tục tống đạt cho các đương sự thông qua cơ quan ngoại vụ của hai nước trên cơ sở căn cứ pháp luật hai nước. Thống nhất mỗi bên cử hai cán bộ làm liên lạc viên để thuận lợi cho quá trình thông tin tình hình giải quyết các vụ án có liên quan đến công dân hai nước. Hai bên nhất trí tổ chức hội đàm luân phiên một năm một lần, thời gian hội đàm được tổ chức từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Hội đàm lần thứ XV năm 2018 tổ chức tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, các ngành, đoàn thể của thành phố Lào Cai cũng tăng cường các hoạt động giao lưu, văn nghệ, thăm hỏi, trao đổi kinh nghiệm giữa hai bên, thông qua đó, nhiều chương trình hợp tác phát triển đã được ký kết. Quan hệ hợp tác và giao lưu giữa thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai (Việt Nam) với huyện Hà Khẩu, Vân Nam (Trung Quốc) không ngừng được tăng cường, mở rộng, thông qua đó hai bên cùng nhau tuyên truyền, giáo dục nhân dân chấp hành nghiêm các văn bản về quản lý, bảo vệ biên giới mà hai nước đã ký, cùng nhau xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Trên tinh thần nội dung hợp tác được ký kết, huyện Hà Khẩu với thành phố Lào Cai tiếp tục khẳng định vị thế cầu nối trong chiến lược phát triển “Hai hành lang, một vàng đai” không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn đảm bảo quốc phòng, an ninh tạo môi trường hòa bình trên tuyến biên giới Việt - Trung.

Kết quả đạt được trong công tác đối ngoại của thành phố Lào Cai góp phần tăng cường và mở rộng quan hệ hợp tác giữa hai tỉnh Lào Cai (VN)- Vân Nam (TQ) và 2 huyện thành phố: Lào Cai-Hà Khẩu trên tinh thần hữu nghị “Láng giêng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai”, là cơ hội để Lào Cai mở rộng hội nhập, phát huy vai trò “Cầu nối” trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh, Lào Cai, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, đồng thời, thông qua hoạt động đối ngoại, giới thiệu, quảng bá, nâng cao vị thế của Lào Cai đối với các nước trong khu vực và trên thế giới./.