Thực hiện kế hoạch công tác năm 2020, trong tháng 5/2020, Thường trực HĐND thành phố đã thành lập Đoàn giám sát việc triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND thành phố về kế hoạch đầu tư công trung hạn, nguồn ngân sách thành phố giai đoạn 2016-2020. Đoàn giám sát trực tiếp tại một số xã, phường: Pom Hán, Tả Phời, Lào Cai, Bắc Cường; giám sát thông qua báo cáo của UBND các xã, phường còn lại và giám sát tại một số cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn thành phố. Qua giám sát cho thấy việc thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, nguồn ngân sách thành phố giai đoạn 2016-2020 đã đạt được một số kết quả quan trọng.

Trong giai đoạn 2016-2020, trên cơ sở xem xét các nội dung tờ trình của UBND trình các kỳ họp HĐND về đầu tư công trung hạn, HĐND thành phố đã thảo luận, thống nhất ban hành 04 Nghị quyết về đầu tư công trung hạn nguồn vốn ngân sách thành phố (năm 2017 ban hành 01 nghị quyết; năm 2018 và 2019 điều chỉnh, bổ sung và ban hành 03 nghị quyết). Theo đó, tổng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 nguồn vốn ngân sách là 693.809 triệu đồng; HĐND thành phố cũng quy định rõ về nguyên tắc, phương pháp phân bổ và giao cho UBND chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện. Kết quả thực hiện: Tổng kế hoạch vốn đã giao đến đầu năm 2020 là 418,814 tỷ đồng đạt 63,2% kế hoạch, được thực hiện từ các nguồn thu như: Nguồn thu tiền sử dụng đất; nguồn xổ số kiến thiết; nguồn tạo quỹ đất; nguồn vốn đối ứng và nguồn dự phòng ngân sách. Số vốn giao để tổ chức thực hiện 381 công trình, trong đó 190 công trình quyết toán; 60 công trình đang thi công và công trình khởi công mới 231. Các công trình được đầu tư chủ yếu được thực hiện cải tạo, sửa chữa các trường lớp học trên địa bàn; khắc phục hậu quả bão lụt của một số tuyến đường giao thông do thành phố quản lý; xử lý hệ thống thoát nước tại các tuyến phố có ngập úng vào mùa mưa; di chuyển đường dây và trạm biến áp trong khu phố... Tính đến thời điểm giám sát (cuối tháng 5/2020), tỷ lệ bố trí vốn cho các công trình về cơ bản đã đảm bảo theo quy định: Công trình Quyết toán 190 công trình tổng mức đầu tư 153,922 tỷ đồng đã bố trí vốn 138,804 tỷ đồng đạt 90%. Công trình hoàn thành và chuyển tiếp 60 công trình khối lượng hoàn thành 137,288 tỷ đồng đã bố trí 101,654 triệu đồng đạt 74%. Công trình khởi công mới 297 công trình đã bố trí 101,654 tỷ đồng đảm bảo bố trí từ 30% trở lên so với tổng mức đầu tư công trình.

Đoàn giám sát của thường trực HĐND thành phố đã nhận định, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 theo nghị quyết HĐND thành phố giao cơ bản phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và khả năng cân đối nguồn vốn của UBND thành phố từ các nguồn thu theo kế hoạch. Việc phân bổ vốn đầu tư công của UBND thành phố đã tuân thủ nguyên tắc, tiêu chí, định mức và thực hiện theo danh mục tiêu ưu tiên vì vậy đã góp phần đảm bảo cho các dự án triển khai trong giai đoạn được bố trí vốn để thi công, hoàn thành cơ bản theo đúng quyết định phê duyệt. Đồng thời, trong triển khai kế hoạch đầu tư công UBND thành phố đã được phân loại một cách rõ ràng theo từng tiêu chí: Cấp quản lý, nguồn vốn và thời hạn kế hoạch. Nhờ vậy, các kế hoạch đầu tư công đảm bảo tính toàn diện, thống nhất, là điều kiện quan trọng để các nguồn lực đầu tư được huy động và phân bổ một cách có hiệu quả. Qua đó, Đoàn giám sát đã đánh giá trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị và UBND các xã, phường được giao làm chủ đầu tư các công trình, dự án đã cơ bản thực hiện khá tốt trách nhiệm theo Luật đầu tư công, thực hiện tốt các khâu chuẩn bị đầu tư đến thi công công trình, hoàn tất thủ tục thanh quyết đều tuân thủ các nguyên tắc về thực hiện công trình xây dựng cơ bản. Các công trình được đầu tư xây dựng cơ bản đảm bảo tiến độ; công tác thanh quyết toán hằng năm được thực hiện khá kịp thời; kỹ thuật và chất lượng các công trình cơ bản đạt yêu cầu theo hồ sơ thiết kế được duyệt và tiêu chuẩn xây dựng hiện hành. Các công trình đã nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng đang được vận hành, khai thác, an toàn, ổn định, không có sự cố về mặt kỹ thuật, không có nguy cơ mất an toàn về mặt chất lượng. 

Bên cạnh kết quả đạt được, Đoàn giám sát cũng chỉ ra một số khó khăn, tồn tại trong thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, nguồn ngân sách thành phố giai đoạn 2016-2020 đó là: Việc tổ chức triển khai thực hiện các danh mục công trình trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 chưa đảm bảo tiến độ, còn 31 công trình chưa thực hiện xong công tác chuẩn bị đầu tư, chưa bố trí vốn để khởi công công trình. Việc bố trí vốn để thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn mới đạt thấp 60% (418/693 tỷ đồng); việc xác định thực tế các nguồn vốn đầu tư công trung hạn và vốn hàng năm để cân đối nguồn lực còn hạn chế. Đối với công trình khởi công mới để đưa vào kế hoạch chưa có sự lựa chọn phương án tối ưu về mức độ cần thiết, tính hiệu quả và khả năng triển khai giữa các dự án, nhiều dự án xây dựng nguồn lực cao hơn so với nhu cầu thực tế. Tiến độ thực hiện các dự án vẫn còn chậm, đặc biệt là các dự án có liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, do đó, dẫn đến việc thực hiện các dự án tạo quỹ đất còn chậm triển khai. Công tác giám sát chất lượng công trình chưa được đẩy mạnh, công tác giám sát đầu tư của cộng đồng chưa được thực sự được quan tâm. Công tác quản lý, duy tu, bão dưỡng, vận hành công trình sau đầu tư chưa hiệu quả dẫn đến công trình nhanh xuống cấp, đặc biệt đối với các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn. Việc giao nhiệm vụ quản lý vốn đầu tư cho một số đơn vị, xã phường chưa phù hợp với năng lực, do không có cán bộ chuyên môn về xây dựng nên việc hoàn thiện các bước đầu tư theo trình tự xây dựng cơ bản hầu hết phải đi thuê các đơn vị tư vấn ngoài lập hồ sơ, kể cả những công trình quy mô nhỏ, có kết cấu đơn giản....Để tháo gỡ các khó khăn cho việc thực hiện kế hoạch đầu công trung hạn trên địa bàn thành phố những năm tới, Đoàn giám sát đã kiến nghị với UBND thành phố cần có giải pháp cân đối nhu cầu vốn còn thiếu so với kế hoạch vốn của giai đoạn 2016-2020 là 274 tỷ đồng; chỉ đạo các phòng ban chuyên môn tập trung thực hiện tốt công tác chuẩn bị đầu tư để khởi công các dự án theo đúng kế hoạch, đặc biệt là các dự án tạo quỹ đất trong giai đoạn tới; tập trung thực hiện các giải pháp huy động nguồn lực để đầu tư phát triển trong giai đoạn 2021-2025, đặc biệt là việc triển khai các dự án tạo quỹ đất để có nguồn lực cân đối nhu cầu vốn của giai đoạn 2016-2020 chuyển sang và nhu cầu đầu tư cho giai đoạn 2021-2025. Căn cứ mục tiêu xây dựng Thành phố Lào Cai trở thành đô thị loại I, kế hoạch xã nâng cấp xã Vạn Hòa, xã Cam Đường lên phường, kế hoạch xây dựng các xã nông thôn mới nâng cao...để rà soát xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 đảm bảo khoa học, có sự ưu tiên nguồn vốn ngân sách hàng năm để đảm bảo thực hiện các mục tiêu đã đề ra...

Cuộc giám sát việc triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND thành phố về kế hoạch đầu tư công trung hạn, nguồn ngân sách thành phố giai đoạn 2016-2020 là cơ sở để Thường trực HĐND thành phố xem xét tính hiệu quả, hiệu lực gắn với thực tiễn của việc thực hiện nghị quyết của HĐND thành phố, từ đó làm cơ sở cho HĐND thành phố trong giai đoạn 2021 – 2026 ban hành nghị quyết sát thực, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả, nâng cao tính thực thi của nghị quyết sau ban hành.