Mỗi người dân tự có ý thức bảo vệ mình trong môi
trường số như bảo vệ mình trong môi trường thực, bảo vệ tài sản vô hình của
mình, chẳng hạn thông tin cá nhân, như bảo vệ tài sản hữu hình khác. Chiếc điện
thoại thông minh giờ đây trở thành vật bất ly thân với nhiều người, và vì thế,
là điểm yếu nhất.
Điện thoại thông minh với quá nhiều tiện ích, với camera chụp hình,
microphone, xác định vị trí, kết nối mạng không dây và nhiều chức năng khác.
Thật đáng tiếc, sự riêng tư và bảo mật lại không phải là mối quan tâm hàng đầu
đối với hầu hết nhà sản xuất, vì họ quan tâm tới sự tiện lợi và giá thành để
cạnh tranh nhiều hơn.
Tất cả điều đó đã biến điện thoại thông minh thành các thiết bị vô cùng
lý tưởng để theo dõi, nghe lén, lấy vị trí, dữ liệu nhạy cảm, thậm chí mạo danh
để nhắn tin tới các điện thoại khác.
Nếu một ai đó khống chế được chiếc điện thoại thông minh của bạn, có thể
người đó còn hiểu về bạn hơn chính bạn.
Hacker xâm nhập vào điện thoại thông minh bằng cách nào?
Có nhiều cách, từ dễ đến khó, được hacker sử dụng. Dễ nhất, không cần có
trình độ công nghệ, mà chỉ cần có các mánh khóe lừa đảo, giả mạo. Hacker có thể
thu thập thông tin công khai trên mạng, chẳng hạn mạng xã hội, Internet, để xây
dựng các nội dung lừa đảo với thông tin đáng tin cậy dành riêng cho mỗi cá
nhân, thường là đánh vào lòng ham muốn riêng của mỗi cá nhân.
Cao cấp hơn, hacker có thể tạo ra các phần mềm, có thể là phần mềm độc
hại, hoặc phần mềm độc hại núp bóng một ứng dụng thông thường, chẳng hạn ứng
dụng xem phim, nghe nhạc để dụ người dùng cài đặt và sử dụng.
Cao cấp hơn nữa, hacker chuyên nghiệp tấn công khai thác các lỗ hổng,
điểm yếu của điện thoại hoặc của các ứng dụng chính thống để từ đó xâm nhập.
Dấu hiệu nào cho thấy điện thoại thông minh đã bị “hack”?
Điện thoại thường xuyên bị nóng dù không sử dụng, pin của điện thoại bị
“hao hụt” thường xuyên hay giảm tuổi thọ mặc dù ít sử dụng ứng dụng, vì các
phần mềm độc hại xâm nhập chạy ngầm sẽ làm tiêu tốn tài nguyên điện thoại để
quét thiết bị và truyền thông tin trở lại máy chủ điều khiển của hacker.
Điện thoại bỗng nhiên trở nên thường xuyên bị treo, hoặc tạm dừng, hoặc
ứng dụng thường xuyên bị tắt đột ngột, thậm chí, đôi khi điện thoại bị khởi
động lại. Điều này có thể là do phần mềm độc hại đang làm quá tải tài nguyên
hoặc xung đột với các ứng dụng khác.
Dữ liệu sử dụng hàng tháng cao hơn nhu cầu hoặc bỗng nhiên tăng đột biến,
dẫn đến cước phí dữ liệu phải trả tăng cao. Điều này có thể là do dữ liệu từ
máy bị chuyển lên máy chủ điều khiển của hacker thông qua kết nối mạng.
Ứng dụng lạ, không phải do mình cài, bỗng xuất hiện, rất có thể đây là
một phần mềm độc hại hoặc phần mềm gián điệp.
Vì sao an toàn mạng đơn giản như rửa tay bằng xà phòng?
Chỉ cần có ý thức và thói quen đúng, mỗi người đã tự có thể bảo vệ mình,
hạn chế đến 80% nguy cơ, rủi ro, 20% còn lại thì chỉ có những kẻ tấn công
chuyên nghiệp, bỏ ra một nguồn lực rất lớn, mới có thể đe dọa được.
Mỗi người hãy tự hiểu rõ các ứng dụng mà mình đã cài trên điện thoại
thông minh của mình như chính cơ thể mình. Điện thoại thông minh cho phép người
dùng kiểm soát, cấp quyền phù hợp cho từng ứng dụng theo nhu cầu chức năng sử
dụng. Bạn hãy xóa các ứng dụng mà mình không dùng, tự mình phân quyền cho các
ứng dụng mình cần một cách hợp lý, ví dụ, ứng dụng “Lịch vạn niên” thì không
cần đến quyền truy cập vào Danh bạ hay Định vị bạn, không cần cấp cho ứng dụng
này quyền đó. Hãy chỉ cài đặt ứng dụng từ các kho chính thức, với iPhone là
Apple Store và với các điện thoại dùng Android là Google Play Store. Hạn chế
tối đa việc cài các ứng dụng trôi nổi không rõ nguồn gốc.
Hãy thiết lập cho mình mật khẩu mạnh khi sử dụng điện thoại và các ứng
dụng, hãy luôn cập nhật lên bản mới nhất của hệ điều hành và ứng dụng.
Hãy cài đặt các ứng dụng bảo mật cho chiếc điện thoại thông minh của
mình, giống như trang bị thêm khóa cho tài sản của mình. Việt Nam có những ứng
dụng rất tốt, chẳng hạn như phần mềm bảo mật điện thoại thông minh của BKAV,
CMC hay Viettel.
Nếu gặp sự cố thì hỏi ai?
Hãy liên hệ Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Cục An
toàn thông tin của Bộ Thông tin và Truyền thông để được tư vấn, hỗ trợ.
Địa chỉ trực tuyến tư vấn, hỗ trợ cho người dân tại: https://khonggianmang.vn/